Vijftig plussers. De groep wordt hoe langer hoe groter. De groep werkzoekende 50 plussers wordt helaas ook steeds groter. Campagnes vliegen ons om de oren, ‘Open voor 50 +’of ‘de 50 plusser als klusser’ Precieze getallen heb ik niet voorhanden maar je wilt ze niet allemaal tegelijk bij je aan de eettafel. Aan de andere kant, kan best gezellig zijn als je tenminste een flink uit de kluiten gewassen tafel met een flink aantal stoelen voor handen hebt.
Volgens het UWV hebben we in de regio Zwolle 7010 geregistreerde 50 plussers met een WW uitkering. Dat zijn er al aardig wat aan de eettafel. Ik moet dat natuurlijk wel juist weergeven en erbij vermelden dat de regio Zwolle bestaat uit: Dalfsen | Hardenberg | Hattem | Heerde | Kampen | Meppel | Oldebroek | Ommen | Raalte | Staphorst | Steenwijkerland | Westerveld | Zwartewaterland | Zwolle
Dan valt het nog wel mee zou je dan kunnen denken. Helaas zijn er ook nog een heleboel 50 plussers die een bijstandsuitkering hebben en, veelal onbekend, 50 plussers die niet uitkeringsgerechtigd zijn omdat ze vermogen hebben in de vorm van een eigen huis of spaargeld. Al met al zijn dat aardig wat Zwolse 50 plussers hoor. Je kan ze niet kwijt in theater De Spiegel.
Hoe kan het dat de werkloosheid in het algemeen afneemt maar niet bij deze groep? De redenen zijn heel divers. Echter, ik wil u er eentje voorleggen. Met name ook omdat ik mij stoor aan de gang van zaken. En dan is ‘stoor’ zachtjes uitgedrukt.
Stel je bent 55 en je werkt 30 jaar voor dezelfde werkgever en ineens roept de directeur ‘we zijn failliet’ Dan sta je toch mooi even met je oren te klapperen. En als dat klapperen dan eindelijk vervaagt besef je ineens dat je werk ophoudt te bestaan. Ja en dan? Dan gebeurt er iets met je. Wat, dat verschilt per persoon maar hoe dan ook gebeurt er iets.
Een belangrijke overeenkomst met een ieder die dit overkomt is de gang naar het UWV. Niet voor niets maken ze reclame dat je daar moet zijn als het gaat om werk in inkomen. En de mensen bij het UWV hebben het ook stuk voor stuk goed met je voor. En jij? Ach na 30 jaar werken en premies betaald te hebben voor de WW mag je daar toch ook van profiteren? Dat is ook wat het beleid is.
Dus de eerste paar maanden van je ‘rouwfase’, je hebt tenslotte je baan verloren, mag je het rustig aan doen. Geen of niet al teveel bemoeienissen vanuit het UWV. Na een maand of 3 zal er meer reuring komen van de overheid. Er wordt eens gekeken naar je huidige situatie, je toekomstige situatie en de gewenste situatie. Je CV, als je die al hebt, wordt eens bekeken en je krijgt wat tips & tricks met betrekking tot solliciteren. Iets wat jij je hele leven nog niet gedaan hebt. Nog eens 3 maanden kabbelen voorbij. Niet teveel aandacht aan geven, komt wel goed.
En daar zit hem nu juist de kneep, het komt niet goed. Als je 30 jaar gewerkt hebt (iets minder mag ook) dan weet je niet wat het is om bij de deur te lopen. Als je jarenlang sociale omgang hebt gehad met collega’s en eventueel zakelijke relaties dan is thuiszitten echt even iets anders. Op de verjaardagen waar je verschijnt praat men veelal over werk gerelateerde zaken. Jij niet, je praat over het groeien van het gras, de witte en bonte was en over de bloemige aardappel die je vanmiddag in alle vroegte al geschild hebt omdat je dan in ieder geval nog iets om handen had.
Gechargeerd ik weet het maar het gebeurt echt! Mensen vallen in een gat de eerste maanden van de werkloosheid. En daar wordt volledig aan voorbij gegaan! De gedachte dat ‘men’ redelijk snel weer een andere baan heeft is in veel gevallen onzin. Dat geldt overigens voor alle leeftijd categorieën. De 50 plusser heeft de leeftijd, de ethiek en hier en daar de houding tegen.
Door het ‘effe’ rustig aan te doen raak je de aansluiting met de arbeidsmarkt kwijt. En dan begint het gedonder pas echt. Je solliciteert je een ongeluk. Past iedere CV aan per sollicitatie. Schakelt hulpdiensten in, je werkcoach ziet het helemaal zitten dat jij als voormalig controller, de slachthallen van de plaatselijke kippenslachterij schoon gaat maken . En als klap op de vuurpijl krijg je van je directe omgeving te horen ‘ach kom op er is toch werk zat voor iemand zoals jij’. Niet dus.
Helaas heb ik in mijn werk moeten constateren dat veel 50 plussers juist in de eerste maanden schade oplopen. (andere leeftijden ook overigens maar daarover later meer) Schade als verlies van eigenwaarde, groeiende onzekerheid, gezinsproblemen, financiële- en psychische problemen noem het maar op. Schade die niet 1,2,3 te herstellen is. Ze komen in een vicieuze cirkel. De energieke persoon die men eens was is verdwenen. De relatief overbrugbare afstand naar werk wordt een steeds grotere afstand, een kloof.
De 50 plusser is van een generatie dat werkloos zijn ‘niet hoort’. Het werkloos zijn wordt in beginsel dan ook afgedaan als een tijdelijke hobbel op het anders zo geplaveide pad. En dat moet anders!
Vanuit de 50 plusser maar zeker en vooral van de kant van de overheid, lees uitkerende instanties. De 50 plusser kan het anders doen. Door de trots te laten varen en van de daken te schreeuwen dat je werkzoekende bent. Niet in je schulp kruipen maar juist eruit. Hulp aanvaarden daar waar het geboden wordt en het niet afdoen met ‘ik red mezelf wel’
Vanuit de overheid moet de betrokkenheid van meet af aan strakker zijn. Zien wie achter het Burger Service Nummer ‘hangt’. Weten wat voor vlees je in de kuip hebt en aan wie de uitkering verstrekt wordt. Natuurlijk zijn er contactmomenten, uiteraard. Maar helaas veel te weinig wie is wie. Of zoals Jörgen Raymann aan z’n gasten vraagt ‘wie is je moeder, wie is je vader’. Veel te weinig diepgang in de 1 op 1 gesprekken. Het blijft oppervlakkig. Er is gewoon geen budget voor. Geld is er wel maar voor andere zaken.
Bij een goede begeleiding in het begin van het werkzoekende traject kan de schade beperkt worden. Is de kloof slechts een greppeltje en is de energie nog aanwezig.
Voor de 50 plusser geldt; realiseer je het is geen schande werkzoekende te zijn, het kan de beste overkomen.
Voor de betrokken instanties; het is geen schande menselijkheid en betrokkenheid te tonen. Zou mooi zijn als daar budget voor vrij gemaakt kan worden. De medewerkers van de betrokken afdelingen moeten de tijd krijgen en nemen om de werkzoekende te leren kennen. Direct handelen en niet pappen en nathouden.
